Bramen

Eerst zo wit als was,
dan zo groen als gras,
dan zo rood als bloed.
En dan zo zwart als roet
smaakt alle kinderen goed

Zaterdag 28 augustus ging ik op pad naar de mij bekende plekken waar veel grote bramenstruiken zijn. De vruchten waren klein en de oogst viel behoorlijk tegen. Dat er veel voorgangers waren, is te betwijfelen, omdat die struiken tussen en rondom snelwegen groeien en veelal tegen het talud aan. Een plek waar de gewone burger niet vaak komt. Beetje teleurgesteld reed ik huiswaarts, via een ommetje in de hoop nog een mooie struik tegen te komen. En warempel, aan de rand van een woonwijk naast een kinderspeelplaats kwam ik toch een grote hoeveelheid bramen bij elkaar tegen. De één nog groter en rijper dan de ander. Onbegrijpelijk dat die buurtbewoners daar nog niet van geproefd hadden.

In plaats van plukken, knip ik de blauwzwarte bramen met kroontje en al af. Zo voorkom je later bij het wassen dat de vrucht te veel water opneemt en aan aroma verliest. Proef altijd eerst eventjes een braam als je een struik gevonden hebt. In ons landje groeien zo’n 200 bramensoorten, in de hele wereld wel 2.000. Ze zien er bijna allemaal gelijk uit, maar de smaak wil nog wel eens verschillen. Besef wel dat je in de natuur loopt. Zieke dieren, zoals vossen met lintworm, kunnen door urineren de bramen voor consumptie ongeschikt maken. Pluk daarom alleen die rijpe bramen, die hoger dan kniehoogte groeien.

Weetje……
braam (brem) is het Oudhollandse woord voor doornige plant.

Dan mogen die doornen wel venijnig zijn, van de zoetsappige vruchten kun je een heerlijke likeur maken.

Het maken van bramenlikeur

1. was de bramen voorzichtig. Niet zomaar onder de kraan, maar spoel ze met zachtheid in een vergiet die je in een grote bak (spoelbak) met water zet.
2. ontkroon de vruchten.
3. maak een 3 liter weckfles schoon met een oplossing van 1 liter heet water met 1 theelepel sulfietpoeder en een mespuntje citroenzuur. Spoel goed schoon met koud stromend water.
4. doe in de fles 1.250 gr bramen, 500 gr suiker en 1 ¼ liter alcohol zonder smaak (wodka). Twee maanden laten staan, af en toe schudden.
5. maak de vruchten fijn (niet met een staafmixer, want dan gaan de pitjes kapot waardoor het geheel bitter wordt). Goed zeven en dan nog eens door een zeefdoek halen zodat de likeur mooi helder van kleur wordt.
6. eventueel op smaak maken met wat suikersiroop en/of iets extra alcohol van 96%

En dan heb je een zelfgemaakte crème de mûre. Doe ¼ deel daarvan in ¾ deel witte wijn (een Pinot Noir uit de Elzas bijvoorbeeld? of toch maar een witte Bourgogne?). Je kunt natuurlijk ook 1/3 deel met 2/3 deel doen, het is maar wat je lekkerder vindt. Een leuke variatie op de bekende kir.

Weetje……
het Oude Testament verhaalt dat Mozes in de woestijn eens een bramenstruik zag branden. En in het vuur verscheen God die hem de opdracht gaf naar Egypte terug te gaan om de Joodse slaven te bevrijden. Trouwens, wel eens achter een vrijstaande bramenstruik de zon zien ondergaan en de wind horen gieren?

Doesburgse bramensaus
Wrijf 300 gr bramen door een zeef en strooi er wat suiker over. Breng het verder op smaak met wat grove mosterd, mespuntje kaneelpoeder, en een beetje geraspte schil (zeste) van een sinaasappel. Verder 1 dl rode port en wat fijngehakte walnoten. Smaakt goed bij wild zwijn, eend, kalfsvlees en kip. Ook voor bij de barbecue.

Sandor Schiferli