Ik word vergeten-wild genoemd. In de vorige eeuw werd ik een bedreigde soort en mocht dan ook niet meer worden bejaagd. In Zuid en Noord Holland en Gelderland is het inmiddels goed overwinteren, met al dat malse gras. Met mij zijn dat velen in aantal en soort. Echt bijzonder ben ik niet meer,wel onbemind voor landbouw en verkeer. Goed bereid is mijn vlees exquise en niet te versmaden. Jullie overgrootouders wisten dat al.
Zo begint de aanhef van een e-mail om de wilde gans weer in de voedselketen te krijgen. Het is exemplarisch voor de afstand die er in onze moderne tijd is tussen ons en de natuur. Op zondag 8 september 2013 nam ik deel aan ‘Proef en beleef de wilde gans’, een evenement georganiseerd door Slowfood convivia (afdeling) Het Groene Hart. Naast veel informatie over de wilde gans en de jacht er op, hebben we genoten van een fantastisch diner met wilde gans gekookt door Arjan Smit van restaurant de Pronckheer. Bewijs dat het de moeite waard is om dit bijzondere vlees te eten.
Als werkgroep wil ik u graag de informeren over de stappen die het organisatieteam van ‘Proef en beleef de wilde gans’ onderneemt om dit wild bij u op tafel te krijgen.
- Zowel Tineke Brouwer van Landwinkel Landlust te Alphen aan den Rijn als Corneel van Rijn van boerderij Buitenverwachting te Hoogmade willen ganzenproducten verkopen. Dit betreft ondermeer gekonfijte ganzenbouten, droge ganzenworst, ganzenborst, -paté, -worstjes, -kroketten en gerookte gans. Dirk Jan Polak, jager en initiatiefnemer van Hollands Wild zorgt via de Groene Hart Coöperatie en andere verkooppunten voor levering van genoemde ganzenproducten. Daarnaast zorgen ook firma Bijten en Wild Vleesch voor de ganzenproducten.
- Aan het begin van het nieuwe jaar gaan wij met Thomas van Meel, groothandel in wild en gevogelte uit Amsterdam, in verkenning: hoe de gans weer op het bord te verkrijgen.
- We brengen de schakels in de ganzenketen (boer/land – jager – groothandel/poelier/slager – restaurant – winkel/markt – consument) in de regio Ade in kaart. Ofwel wat is er al om wilde gans op het bord te verkrijgen.
- Er wordt contact gezocht met ROC Leiden, om leerling-koks gans te laten leren kennen en bereiden.
- Restaurants uit de omgeving wederom benaderen: polsen bereidheid gans doorlopend op de kaart te zetten en zo ja, wat nodig…..
- Tevens zullen we een databank met ganzeninformatie aan leggen, beschikbaar gesteld via de site van Slow Food Groene Hart en de ‘Streek-shopper’. Kijk op: http://www.streekshoppen.nl/streekshops.
‘Gans weten…………
Nadere informatie over de gans en gansproducten:
- In het blad Vlees van oktober 2013 staat een interview met chef kok Arjan Smit van restaurant de Pronckheer met leuke recepten.
- Ganzenpate van Paté atelier Fa. Bijten
- Ganzenworst van Wild Vleesch
- Ganzenkroketjes van de keuken van het ongewenste dier
- Ga ook naar de website van convivia Groene Hart van Slowfood en kijk bij terugblik ‘De wilde gans beleefd en geproefd, 8 september jl.’
- “Eerlijk,wild en duurzaam de gans opeten” van Donald Buijtendorp http://www.groenengrijs.nl/gans.html
- de ganzenworst van Wild Vleesch, Paul van den Hooven, is tot Groene Hart Streekproduct 2013 gekozen.
Heeft u naar aanleiding van dit stukje tips, suggesties, vragen danwel informatie over verkooppunten, hoort het organisatieteam dat graag. Wilt u zelf actief bijdragen om de wilde gans op het bord te krijgen, dan nodigen zij u uit om mee te denken en te doen met deze uitdaging. Stuur dan een mail naar [email protected]
Zo veel ganzen.
Aan de hand van enkele krantenberichten van de afgelopen maanden moeten we begrijpen dat we in de natte gebieden van ons land flink last hebben van wilde ganzen en dat dit nog steeds zal toenemen. In het jaar 1999 hadden we van bijvoorbeeld de grauwe gans 10.000, in 2013 waren dat er 676.000 terwijl we in 2017 kunnen rekenen op meer dan een miljoen. Dit aantal staat in geen verhouding met de oorspronkelijke natuurlijke stand van zaken in ons land, maar vind zijn oorzaak in de teelt van grazige weiden in onze waterrijke veeteeltgebieden. Deze worden nu overigens door juist dat zo sterk toenemende aantal ganzen volkomen kaal gevreten zonder dat de kostbare melkkoeien er ook maar een hapje van hebben kunnen proeven. Die moeten in leven worden gehouden met het bijvoeren met veevoer dat is samengesteld uit ingrediënten waarvoor in Brazilië ieder dag een stuk tropisch regenwoud ter grootte van een aantal voetbalvelden moet worden kaalgeslagen. Bovendien nemen de grauwe ganzen de plaats in van bijna alle weidevogels die ons land zo rijk was, maar die het nu zo moeilijk hebben of soms zelfs met uitsterven worden bedreigd. Waar ze oorspronkelijk trekvogels waren willen de grauwe ganzen nu ook in toenemende mate lekker bij ons blijven broeden. Het moge duidelijk zijn dat deze voortdurend groeiende plaag voor zowel de veeteelt als ook ten behoeve van de natuur een halt moet worden toegeroepen. Het laat zich begrijpen dat het voor de talrijke verschillende betrokken organisaties moeilijk is om tot een eensluidende aanpak te komen. Toch kunnen we het ons niet permitteren om werkeloos te blijven afwachten wat er gebeurt. De nek omdraaien of vergassen en daarna vernietigen is geen elegante oplossing en zonde van al dat heerlijke ganzenvlees dat ons zo maar aan komt vliegen. Veel beter zou het zijn om ze gewoon te bejagen. En dan natuurlijk wel weidelijk, met zorgvuldige inachtneming van de bedreigde soorten, in een goede samenspraak van de organisaties voor jacht, natuurbeheer, dierenbescherming, wetenschap, landbouw en landelijke- en provinciale overheden doelgericht deze plaag bestrijden. Jaarlijks het gewenste quotum per soort vaststellen, net als bij de visserij. Een beetje jager kan echt wel zien welke de beschermde soorten zijn. En dan al dat smakelijke, magere en gezonde ganzenvlees beschikbaar stellen voor consumptie. Via de poeliers en restaurants of bij de nu in opkomst zijnde Voedselcollectieven. Er zijn tal van interessante recepten. Google ze maar es op. Dit geldt ook voor ganzeneieren. Maak van het rapen hiervan een nationale folklore en laat de kievieten met rust zodat die zich weer helemaal kunnen herstellen. En wat te zeggen van met de kerstdagen een wilde gans op tafel, zoals in de verhalen van Charles Dickens zo sfeervol wordt beschreven. Zou dat geen prachtige traditie kunnen zijn? En hoe meer wilde ganzen op tafel, hoe minder kalkoenen er hoeven worden opgefokt en daarna afgemaakt. Dan wordt het pas echt OOGSTEN ZONDER ZAAIEN.
Peter Westers
Enschede, 29 januari 2015
Hallo Peter ,een goede oplossing vind ik .
Wij verkopen in ons restaurant gans en deze word heel erg lekker bevonden een heel goede smaak, natuurlijk echt wild en het het lost het het overschot aan gans op.
Vriendelijke groet Evert van der Have