Botercollybia

De botercollybia (Collybia butyracea ook wel Rhodocollybia buteracea) is een algemeen voorkomende plaatjeszwam die op het strooisel groeit in bossen, lanen en parken op zand- of leembodems. Het is een soort die het strooisel omzet, dus een saprofyt. Deze soort is goed bestand tegen de groeiende stikstofuitstoot. Er zijn twintig verschillende soorten collybia waaronder de eetbare en lekkere variëteiten: C. butyracea var asema, de gewone, die een grijsbruine hoed heeft en C. butyracea var butyracea, de roodbruine, die veel minder voorkomt en roodbruin is. Andere soorten die er op lijken zijn de rossige collybia, die niet erg smakelijk is en de giftige bleke collybia, wel met een gidsje goed te onderscheiden.

Kenmerken en voorkomen

De gewone botercollybia is variabel van kleur: bruin-gelig, crème, roodbruin tot wit als hij is uitgedroogd. De gladde hoed heeft een doorsnee van 3-8 cm, is vettig en glibberig glanzend. De steel is taai en wollig, de steelvoet dik en opgeblazen. Onder de hoed staan de lamellen dicht opeen. Als de paddenstoel verbleekt ontstaan bovenop de hoed concentrische cirkels.

Gebruikstoepassingen

Een goede consumptiepaddenstoel. De stelen verwijderen want die zijn taai. De smaak is mild.

Opmerkelijk

In De grote paddenstoelengids voor onderweg van Ewald Gerhardt wordt deze soort aangeprezen als een goede consumptiepaddenstoel, in Mushrooms van Roger Phillips staat hij te boek als eetbaar maar "not so good". Beiden toch autoriteiten op dit gebied. Dit soort verschillen komen wel vaker voor. Waarschijnlijk bedoelen ze hetzelfde in andere woorden. Vrij vertaald de botercollybia heeft geen opmerkelijke smaak maar doet het prima in gemengde schotels.

Culinair

Een kleine paddenstoel die niet smakelijk genoeg is om individueel te verwerken maar die een magere oogst wat meer volume kan geven. Hieronder een leuk recept om dit artikel af te sluiten.

Recept

Savooiekool gevuld met paddenstoelen en gort

Voor 4 personen.

Ingrediënten:

50 gr boter
2 middelgrote uien, fijngesneden
1 struik bleekselderie, fijngesneden
200 gr paddenstoelen van de oogst van de dag, grof gehakt (aangevuld met oesterzwammen of portobello's)
5 gr gedroogd eekhoorntjesbrood, geweekt, uitgeknepen en grof gehakt (doe het weekvocht bij het water)
175 gr parelgort
wat takjes verse tijm, de blaadjes er af gerist
750 ml water inclusief weekvocht van het eekhoorntjesbrood
2 eetl amandel- of cashewnotenboter
1 groentebouillonblokje
versgemalen zwarte peper en zout naar smaak
1 savooiekool
kaasdoek en slagerstouw

Bereiding:

Smelt de boter in grote pan met dikke bodem, voeg de uien en bleekselderie toe en bak in 6-8 minuten glazig. Doe de paddenstoelen er bij en laat meebakken tot het vocht verdampt is. Voeg de gort, tijm, water en notenboter toe. Breng aan de kook en leg er een deksel op. Laat 30 minuten sudderen en voeg dan het bouillonblokje toe. Roer even om en laat nog 20 minuten sudderen. Breng op smaak met peper en eventueel nog wat zout (proeven!).

Pluk de koolbladeren los en snijd de dikke nerf glad af. Blancheer de kool 3-4 minuten in gezouten kokend water. Spoel de bladeren met koud water af. Laat ze uitlekken.

Leg een stuk kaasdoek van 46 cm in een stoommandje. Om later makkelijker de doek onder de kool weg te kunnen halen kun je eerst wat slagerstouw kruiselings op het doek leggen. Reconstrueer de kool door de grootste koolbladeren elkaar overlappend op het doek te leggen. Doe hier een laag paddenstoelengort op en herhaal dat met middelgrote koolbladeren en zo verder tot alle bladeren en gort op zijn. Knoop het slagerstouw om de kool heen en daarna de uiteinden van de kaasdoek goed vast. Stoom de kool in een grote pan met deksel voor 30 minuten. Leg de doek met inhoud op een voorverwarmde schaal en haal voorzichtig de doek onder de kool vandaan.

Eet smakelijk!

Recept uit Paddenstoelen, alle soorten van A tot Z van Peter Jordan & Steven Wheeler. Met kleine aanvullingen van Roel van Kollem.

Verzamelen: oktober-december