Honingzwam

Honingzwam

De honingzwam is een plaatjeszwam uit de familie van de Physalacriaceae. De wetenschappelijke naam is Armillaria. Van de honingzwammen zijn in Nederland de Echte honingzwam (Armillaria mellea) en de Sombere honingzwam (Armillaria ostoyae) zeer algemeen. De knolhoningzwam (Armillaria lutea of A. bulbosa) komt iets minder algemeen voor. Pas enkele jaren geleden werd met behulp van DNA-onderzoek ontdekt dat de knolhoningzwam een aparte soort is. De verschillende soorten zijn in het veld soms moeilijk van elkaar te onderscheiden. In Nederland komen verder nog enkele zeldzame soorten voor: de Noordelijke honingzwam, de Moerashoningzwam en de Bleke honingzwam.

Kenmerken en voorkomen

De twee zeer algemeen voorkomende soorten zijn in grote bundels te vinden aan de voet van bomen, soms ook aan de stam. Ze zijn voorzien van vlokken op de hoed en steel en bruingekleurd. De steel heeft een brede ring die naar beneden wijst. Ze zijn als parasiet op beschadigde plekken van boomwortels terecht gekomen. Vanaf hier doen ze hun vernietigde werk waarbij de boom op den duur het loodje legt. Bij een dode boom vind je tussen de afbladderende stam en het hout vaak de zwarte rhizomorfen. Dit zijn bundels myceliumdraden omgeven door een zwarte laag die melanine bevat. Is de boom eenmaal dood dan kan de honingzwam ook meewerken aan het opruimen van de boom. Ze zijn dan saprofiet geworden. De knolhoningzwam is geen parasiet maar gaat een samenwerking aan met berken. Zo hebben beide voordeel. De Echte honingzwam is een soort van de rijkere grond, terwijl de Sombere meer op zandgronden te vinden is. Terrein waar ook de knolhoningzwam zich thuis voelt. Oktober is de beste tijd om ze te verzamelen. De Echte honingzwam geurt sterk onaangenaam . De sombere verspreidt een zwak fruitige geur die veel aangenamer is.

Gebruik

De hoed is eetbaar, de steel is te vezelig. De paddenstoelen moeten wel eerst verhit zijn om de gifstoffen af te breken, dus nooit rauw proeven! Te gebruiken met andere groenten in hartige taart of wokgerechten. De meningen zijn verdeeld of de knolhoningzwam eetbaar is. In ieder geval is deze soort niet smakelijk.

Leuke weetjes

De wetenschappelijke naam Armillaria is afgeleid van het Latijnse woord armilla wat halsketting betekent. Hiermee wordt een verwijzing gemaakt naar de brede uitstaande ring aan de steel. In andere talen verwijst de naam meestal naar de kleur van de paddenstoelen: Armillaire de couleur de miel en Honiggelber Hallimasch voor de Echte honingzwam. De Sombere heet in het Duits de Dunkele Hallimasch. De familienaam Physalacriaceae is te ontleden in physala (verdovingsmiddel) en cria (geheim). Honingzwammen kunnen verward worden met andere soorten bundelzwammen. Zwavelkopjes groeien ook in grote groepen onder aan boomstammen. Deze zijn veel geliger dan honingzwammen en de lamellen en sporen zijn groenachtig. De schubbige bundelzwam heeft geen ring en is niet eetbaar.

Eetbaarheid/nut

Sombere honingzwammen zijn volgens sommigen eetbaar. Maar in rauwe toestand zijn ze giftig, en ook na grondig verhitten smaken ze harsig, prikkelen de keel en stimuleren de speekselproductie. Veel mensen verdragen de paddenstoel niet goed. van http://www.zwammeninzuidhorn.nl/Sombere%2520honingzwam.html Roel in Oogsten zonder zaaien: De sombere honingzwam gold als goed eetbaar. Alleen de hoeden gebruiken, eerst afkoken, afgieten en goed gaar bakken.

Recepten

Honingzwam met paprika Ingrediënten 4 personen 250 g hoeden van de honingzwam, 250 g boterhamworst, 2 gesnipperde uien, 2 tomaten, 3 rode paprika's, 3 el olijfolie, 1 tl tomatenpuree, 1 tl paprikapoeder, zout, peper. Alleen de hoeden van de jonge honingzwam gebruiken; ze moeten gekookt worden. Bereidingswijze: Paddestoelhoedjes kort in zout water koken. Worst in dunne plakjes snijden en in de olie aanbraden. Uien en de in reepjes gesneden paprika en tomaten toevoegen. Onder voortdurend roeren 8 minuten smoren. Dan de gekookte hoedjes toevoegen en 2 minuten meesmoren. Met tomatenpuree, paprika, zout en peper op smaak brengen. van Smulweb.nl

Verzamelen: september-november