Cichorei

bloemen van de cichorei

Wilde cichorei

Wanneer in de zomer de wilde cichorei bloeit, valt dat meteen op. Er zijn in Nederland weinig bloemen die zo’n intense blauwe kleur hebben als deze. Cichorium intybus hoort bij de composieten. De bloemhoofdjes bestaan uit lintbloemen die vlak zijn uitgespreid. Ze openen zich alleen bij mooi weer en bloeien heel kort. De nieuwe bloemen openen zich in de morgen en zijn ’s middags al verwelkt.

Kenmerken en voorkomen

Cichorei is een overblijvende plant die van juli tot in oktober bloeit. Ze kunnen vrij hoog worden, tot wel anderhalve meter, maar bij slechte omstandigheden ligt de stengel met bloemen ook wel op de grond. Hij is het meest te vinden in voedselrijke, kalkhoudende bermen, tussen puin of op braakliggende terreinen. Het is een vertakte, taaie plant die tegen een stootje kan. De stengel bevat melksap. De plant is vooral verspreid door gemorst zaad van de cultuurvorm.

wortels van de cichorei

Gebruikstoepassingen

De wortels van wilde cichorei worden geroosterd en daarna gemalen. Dit poeder kan gedronken worden als surrogaatkoffie of met koffie gemengd worden. De bloemen hebben een aardse smaak met een licht bittertje en zijn zeer decoratief. De cultuurvorm wordt gekweekt als sla, die witlof of Brussels lof genoemd wordt. Daartoe moeten de wortels in het begin van de winter in een emmer in een donkere kelder weggezet worden. Voor het wegzetten is het groen er eerst vanaf gesneden zodanig dat de groeipunt is overgebleven. Hieruit lopen geheel witte blaadjes uit, die na een week of vijf geoogst kunnen worden. De witte blaadjes zijn rauw als sla te eten of worden gekookt. Hoe blanker ze zijn des te malser is de smaak. De wilde groene bladeren zijn doorgaans te bitter voor consumptie. De jonge blaadjes kunnen verwerkt worden in kwark en als broodbeleg of licht gestoomd worden.

Leuke weetjes

De planten hebben weinig last van vraat door herbivoren vanwege de bitterstoffen die ze bevatten zoals koffiezuur en cichoriine. De blauwe kleurstof van de bloemen is oplosbaar in water, daarom zie je bij regenachtig weer ook wel roze exemplaren. De plant lijkt op blauwe sla (Lactuca perenne). De wortel bevat als reservevoedsel inuline, een soort koolhydraat. Dit wordt als smaakstof en vulstof gebruikt. In feite zijn de varianten die voor koffie en witlof worden gebruikt nauwelijks van elkaar te onderscheiden ondersoorten, respectievelijk Cichorium intybus subsp sativum en subsp. foliosum. In het Duits heet de plant Wegwarte, als een wegenwacht. Andijvie is een andere Cichorei-soort Cichorium endiva. Hiervan zijn de stengelbladen breed en staan de lintbloemen niet plat maar steken ze schuin omhoog.

• Wortel (naast koffiesurrogaat kan er siroop van getrokken worden)

Verzamelen: Hele jaar door

• Blad

Verzamelen: april-mei

• Bloem

Verzamelen: juli-augustus