Gewoon speenkruid

Gewoon speenkruid Korte introductie Gewoon speenkruid, Ranunculus ficaria, is een laag groeiende plant van de ranonkelfamilie. Ook de boterbloem maakt deel uit van deze familie. De soortaanduiding ‘ficara’ komt van het Latijnse ‘ficus’ dat vijg betekent. Gewoon speenkruid verschijnt vroeg in het voorjaar als er nog geen bladeren aan de bomen zitten. De eerste zonnestralen weten dan nog de bosgrond bereiken. Eerst bedekt het plantje de bodem met een donkergroen tapijt. En later met gele, sterachtige bloemetjes. Kenmerken en voorkomen Gewoon speenkruid komt zeer algemeen in Nederland en Europa voor. Het komt veel voor in vochtige, voedselrijke bossen en met heggen beplante wallen. Hoewel meestal plaatselijk. Het plantje groeit laag bij de grond met donkergroene hartvormige blaadjes. Omdat het zo vroeg in het jaar verschijnt, is het makkelijk te herkennen. In de maanden februari tot mei bloeit het met 8 tot 12 smalle gele kroonbladen. Na de bloei worden zowel de bladeren als de wortels giftig. De giftige stof heet protoanemonine. En krijgen dan een brandende scherpe smaak. Hierna sterft het plantje bovengronds af. Gebruik en toepassingen Zowel het blad als de wortels kunnen gebruikt worden. Zorg er wel voor beiden voor de bloei te plukken of te graven. Blad Het blad zit vol met vitamine C en werd vroeger geplukt om scheurbuik te voorkomen of te bestrijden. Het wordt veel gebruikt in salades en als extra groen broodbeleg. Wortels De wortels kun je ook opgraven als er veel speenkruid aanwezig is en je er voldoende van laat staan. Het is wel een heleboel werk om ze schoon te maken. Even blancheren om ze iets zachter te maken, is wel aan te raden. Het blad kun je er gewoon aan laten zitten. In de volksgeneeskunde worden de wortels ook gebruikt tegen aambeien. Bloemknopjes Deze kun je inmaken als kappertjes.

Weetjes Oude namen voor deze plant zijn ‘vijgwortel’, ‘oaneklootjes’ en ‘katteklootjes’. Speenkruid heet zo, omdat de worteltjes de vorm van een speen kunnen hebben. Maar de naam zou ook kunnen zijn afgeleid van de toepassing tegen aambeien oftewel speen.

Recept Beignets van Speenkruid* LUNCHGERECHT – 4 PERS – 30 MIN

INGREDIENTEN 4 handen vol (gewassen) speenkruid* 80 g boter 120 g zelfrijzend bakmeel 1 ei 1,5 dl melk zout & peper geraspte kaas olie

STAP 1 Blancheer het speenkruid kort (1-2 min) in kokend water. Daarna afspoelen met koud water. Goed uit laten lekken. Hierna grof snijden. STAP 2 Het ei loskloppen met de melk, zout, peper en een scheutje olie. Hierna het zelfrijzend bakmeel erdoor roeren. Het deegmengsel moet ongeveer zo dik zijn als oliebollenbeslag. Als het te dun is, dan nog wat meel toevoegen. STAP 3 Het speenkruid samen met de geraspte kaas door het beslag mengen. Met een lepel vorm je een kleine beignet. In 3 porties van 4 stuks bak je ze in de olie, in 5-8 minuten, aan beide zijden goudbruin. De beignets zijn lekker met een -al dan niet wildgeplukte- salade en gebakken aardappeltjes.

• Gebruik het hele plantje (wortel en blad). Het schoonmaken van speenkruid kost veel tijd. Was het speenkruid eerst twee keer onder stromend water. Daarna de kleine worteltjes verwijderen en nog een keer wassen.