Brandnetel
Brandnetels (Urtica) hebben brandharen aan de stengel en aan de onderzijde van het blad. Door aanraking breken de toppen van de brandharen af waardoor netelgif wordt afgescheiden. Netelgif bestaat uit mierenzuur en acetylcholine, dat de bloedvaatjes openhoudt en blaren, branderige plekken en jeuk op de huid veroorzaakt. In de buurt van brandnetels groeit meestal zuring, weegbree, dovenetel of hondsdraf, waarvan het sap helpt om het branderige gevoel te verzachten. De bovengrondse delen van brandnetel zijn rijk aan ijzer, vitamine A en C, en mineralen. De grote brandnetel (Urtica dioica) kan wel 2,5m hoog worden en heeft een kruipende wortelstok, de kleine brandnetel (Urtica urens) wordt maximaal 50cm hoog en heeft een penwortel.
Toepassingen
Topjes en jonge scheuten
De topjes en jonge scheuten van de brandnetel kunnen als een soort spinazie gegeten worden. De lange stengels smaken het beste in het voorjaar. Zeer jonge stengels zijn heerlijk als sla. Als je ze met blote handen wilt plukken, kun je dat het beste doen door ze aan de onderkant vast te pakken. De brandhaartjes staan schuin omhoog, en aan de onderkant loop je het minste risico om geprikt te worden. Handschoenen aantrekken is makkelijker en veiliger. De kleine brandnetel is venijniger dan de grote.
Om de brandhaartjes voor (bijna) vers gebruik onschadelijk te maken, is het voldoende om de brandnetel kort in kokend water onder te dompelen. Je kunt de stengels ook boven een vuurtje houden, zodra ze een beetje slap worden, zijn de bladeren eetbaar.
Ook kan van brandnetels soep gemaakt worden. Verpak vis en vlees in brandnetelbladeren om ze langer fris te houden. Trek een heerlijke frisse thee van verse brandnetelbladeren (doe hele verse bladeren in een mooie glazen theepot of theeglas) of droog ze eerst en maak er dan thee van. Zo heb je ook in de winter een verfrissend kopje brandnetelthee.
Verzamelen: maart-juli
Wortels
De wortels van de brandnetel kunnen gekookt als groente worden gegeten of in een soep worden verwerkt om deze wat body te geven.
Verzamelen: Hele jaar door
Recepten
Brandnetelsoep
Ingrediënten:
- Een vergiet vol brandneteltopjes
- 1 ui
- 1 klont roomboter
- 1 aardappel
- 1,5 liter groentenbouillon
- zout en peper
Zoek een plek waar lekkere sappige brandnetels staan. Doe stevig handschoenen aan. Pak een vergiet. En pluk de brandneteltopjes. Met 4, 6 of 8 blaadjes, hoe jonger hoe meer blaadjes er aan het topje mogen zitten.
Was het vergiet vol brandneteltopjes (met behulp van tang of handschoen) in ruim koud water. Smoor 1 gesnipperde ui in een klont roomboter, voeg 1 in blokjes gesneden aardappel toe. Laat even glazig worden. Doe er de brandneteltopjes bij met 1,5 liter groentenbouillon. 15 minuten laten koken. Van het vuur afhalen en de staafmixer er door. Nog 10 minuten zachtjes laten pruttelen en afmaken met zout en peper naar smaak.
Eventueel opdienen met een dotje crème fraîche.
Recept van Ellen Mookhoek / Brede Moestuin
Brandnetelpesto
Ingrediënten:
- 150 g jonge brandnetelbladknoppen
- 2 teentjes knoflook, fijngesneden
- handvol pijnboompitten
- ca. 80 ml olijfolie
- wat versgeraspte parmezaanse kaas
Kook de knoppen ca. 2 minuten in water. Giet ze af.
Doe de brandnetels in de blender met wat parmezaan, knoflook, pijnboompitten en olijfolie.
Pureer dit tot een gladde saus. Serveer bij pasta.
Recept van James Wong uit Grow your own drugs. De heilzame werking van planten, vruchten, bloemen en kruiden uit eigen tuin.