Boerenwormkruid

Boerenwormkruid

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) is een algemeen voorkomende plant uit de familie van de composieten. In vroegere flora’s en in tuincentra is de soort onder de naam Chrysanthemum vulgare te vinden. De talrijke bloemhoofdjes, door het ontbreken van lintbloemen zijn het net gele knopjes, zorgen ervoor dat die niet over het hoofd gezien zullen worden. Bermen staan er vol mee. De bladeren zijn diep veerdelig ingesneden en de bladslippen toegespitst. De insnijdingen van de deelblaadjes zijn opvallend regelmatig. Ze hebben wel wat gelijkenis met de bladeren van varens. Bij wrijven ruik je een aromatische geur. Moederkruid (T.parthenium) is het meest verwante familielid, die wel met witte lintbloemen getooid is.

Voorkomen

De bloei is van juni tot oktober en in zachte winters zijn er later in het jaar ook nog bloemen te zien. De favoriete standplaats van deze tot ruim een meter hoge plant is droge en omgewerkte bermen, langs het spoor, allerlei braakliggende terreinen, het liefst zoveel mogelijk in de zon. In heel Europa kan deze plant voorkomen. Dicht opeen groeiend concurreert het andere planten weg, behalve bijvoet, die ook veel ruimte nodig heeft. Na een brand wordt boerenwormkruid bevoordeeld door de vrijgekomen stikstof.

Gebruik

Van oorsprong werd boerenwormkruid gebruikt tegen spoelwormen in de darm. Sinds men ontdekte dat de etherische oliën giftig zijn en overgevoeligheidsreacties kunnen opwekken, is het gebruik zeer beperkt. De sterke geur kan wel een verweer zijn tegen vliegen en andere plaaginsecten. Anderzijds trekken de bloemen bijen, hommels en vlinders aan. De sterke smaak zorgt ervoor dat vee deze plant voorbijgaat. Van de bloemen kan kruidenbitter getrokken worden door ze samen met suiker, anijs en muntblad aan jenever toe te voegen en dit een tijdje te laten staan. Fijngehakt blad is toe te voegen aan pannenkoeken, in toetjes met appel of aan geroosterd lamsvlees.

Leuke weetjes

De Duitse naam stoelt op de overeenkomst van de bladeren met die van varens Rainfarn ofwel bermvaren. In ruigtes met veel boerenwormkruid en bijvoet worden veel huisjesslakken aangetroffen. De tuinvariant is bleker van kleur. Het Engelse woord voor boerenwormkruid Tansy is afgeleid van het Grieks en betekent onsterfelijk. In de middeleeuwen werd er cake van gebakken om darmwormen te bestrijden. Vooral met Pasen om het bloed na de vastentijd te zuiveren. Het werd in schoenen gestopt tegen koude voeten.

Recepten

Appeltoetje met boerenwormkruid

Ingrediënten:

• 2 eieren
• 1 ½ dl slagroom
• broodkruim gemaakt van een dikke boterham
• 2 eetlepels gehakte blaadjes van boerenwormkruid
• nootmuskaat
• ¼ theelepel geraspte citroenschil
• 3 appels
• 25 gram boter

Bereidingswijze:

Kook de geschilde en in stukjes gesneden appels in de boter. Meng de overige ingrediënten en laat dit 10 minuten staan. Daarna dit mengsel over de appels gieten en nog eens 10 minuten zachtjes koken. Vooral niet roeren. Als alles stevig is, onder de gril plaatsen tot een bruine korst is ontstaan. In stukken snijden en direct serveren bestrooid met suiker.

Bron: Wild Food, Roger Phillips

Bloemhoofdjes

Boerenwormkruid-pannenkoeken

Het gebruikelijke pannenkoekenbeslag (voor 4 pannenkoeken) kan aangevuld worden met 4 bitterkoekjes, 2 theelepels gehakt blad van boerenwormkruid, ½ theelepel geraspte schil van een sinaasappel en 2 eetlepels sherry.

Bron: Wild Food, Roger Phillips

Groene eierkoek met reinvaren

Ingrediënten:

• 150 g tarwemeel
• 30 g aardappelmeel
• 1 zakje vanillesuiker
• 1 zakje bakpoeder
• 150 g suiker
• 3 eieren
• 1 eetlepel boerenwormkruidbloemen

Bereidingswijze:

Verwijder alle groene stukken van de bloemen en snijd de bloemen kleiner. Klop de eieren met de (vanille)suiker en voeg tarwemeel en aardappelmeel toe. Op het laatst de bloemen erdoor spatelen. Op een beboterd bakblik hoopjes vormen en 10 minuten bakken in een oven van 150°.

Let op: de koeken zetten tijdens het baken uit!

Niet teveel van gebruiken! Teveel = GIFTIG! Absoluut ongeschikt voor zwangere vrouwen.

• Jong blad kan met mate als smaakmaker aan gerechten worden toegevoegd en is te gebruiken in soepen.

Verzamelen: maart-april

• Bloemen dienen als smaakmaker in o.a. bitters.

Verzamelen: juni-september