Groot kaasjeskruid

Geaderde bloem groot kaasjeskruid

Groot kaasjeskruid

Kaasjeskruiden horen bij de gelijknamige kaasjeskruidfamilie (Malvaceae). De meeste soorten van deze familie zijn niet inheems, zoals katoen, kapok, cacao, doerian en de indrukwekkende baobab-boom. Als kamer- of tuinplant kennen we de hibiscus, Chinese roos, stokroos en de abutilon. Een echte inheemse soort is de linde, een oorspronkelijke bosbewoner die nu veel langs wegen en straten aangeplant is. In de Nederlandse flora zijn zeven verschillende kaasjeskruiden te onderscheiden. Muskuskaasjeskruid en klein kaasjeskruid komen net als de grote algemeen voor. Het ronde, vijfdelige en kleinbloemige kaasjeskruid zijn slechts hier en daar te vinden, net als de malva-soort dessertbladen.

Foto Sonia Battjes

Kenmerken en voorkomen

De naam kaasjeskruid dankt de soort aan de gelijkenis van de vruchten die zo gerangschikt zijn dat ze samen een rond kaasje lijken te vormen. Dit wordt na de bloei door de kelkbladeren ingesloten. Bij iedere soort zien ze er net iets anders uit, waardoor ze onderscheidbaar zijn. Groot kaasjeskruid (Malva sylvestris) heeft roze-paarse bloemen met donkere aderen. De kroonbladeren zijn aan de top een beetje ingesneden. Ze bloeien van juni tot september. In het midden van de bloem staan de meeldraden in een zuil, die de stamper omringt. Iedere meeldraad groeit uit tot een kwastje. De kelk en de kroon worden ondersteund door een bijkelk van drie elliptische blaadjes. De stengels zijn behaard en dragen handvormig generfde bladeren. Op de plek waar het blad aan de bladsteel zit, zijn de nerven rood gekleurd. De planten worden wel 1.20 m hoog. Groot kaasjeskruid groeit vooral op vochtige, voedselrijke plaatsen zoals in bermen, op braakliggend terrein en aan randen van akkers en langs heggen. Als cultuurvolger is het vooral een stadsplant.

Rond kaasjeskruid

Gebruik

De eetbare bloemen zijn decoratief in salades en desserts. Het malse rozetblad is het hele jaar door te gebruiken bv. in salades, sauzen, soepen en omeletten. Het heeft een milde licht nootachtige smaak. Blad en bloem kunnen ook gebruikt worden om een siroop van te trekken. Onrijpe vruchten kunnen als kappertjes in azijn worden ingelegd. Vroeger gebruikte men aftreksels als slijmoplosser en tegen maagkrampen. Het heeft een verzachtende werking op infecties in de mond.

Leuke weetjes

De onderkant van het blad is gevoelig voor de roetschimmel. Dit geeft een bruine verkleuring. Het is niet verstandig deze besmette bladeren te eten. Alle soorten kaasjeskruid komen uit Zuid-Europa en zijn verwilderde cultuurplanten. Daarom houden ze van warme, zonnige standplaatsen.

Recept

Onze inheemse Malva lijkt heel erg qua structuur en smaak op de melokhia (Carhorus olitorius L.) die in Egypte groeit, waar zij er Melokhia soep van maken, daar een alledaags gerecht.

Malva 'Melokhia' soep

• 1 1/2 liter kippenbouillon
• 750 g jonge bladeren van groot kaasjeskruid, gewassen en zeer fijngesneden
• 2 eetl olijfolie
• 3 teentjes knoflook, uit de knijper
• 1 eetl korianderpoeder
• een flink mespuntje cayenne
• zout

Breng de bouillon aan de kook en laat de fijngesneden blaadjes daar 10 minuten zachtjes in trekken. Bak de knoflookteentjes in een klein koekenpannetje met de olie en wat zout tot ze beginnen te kleuren. Voeg de koriander en cayenne toe en roer het tot een smeuïge massa. Voeg toe aan de soep en laat 3 minuten trekken. Serveer met lekker volkorenbrood.

Recept van Claudia Roden, A book of Middle Eastern Food bewerkt door Roger Philips. Sonia Battjes attendeerde mij op het recept dat ik, Roel van Kollem, vervolgens weer heb aangepast, eet smakelijk.

• Blad

Verzamelen: april-mei

• Bloem & blad

Verzamelen: juni-oktober