Zwerminktzwam

Zwerminktzwam

De zwerminktzwam (Coprinellus disseminatus) is een van de ruim 100 soorten inktzwammen die in ons land voorkomen. Ze vallen onder de familie van de Psathyralleceae. Over het algemeen leven deze paddenstoelen kort, soms slechts minder dan een dag. Eenmaal boven de grond vervloeien bij de meeste soorten de lamellen onder de hoed waarbij deze naar binnen toe oplost en de sporen vrijlaat. Inktzwammen kunnen groot worden als de spechtinktzwam die minstens 20 cm is, de meeste zijn heel klein en teer. De brandplekinktzwam is hiervan een voorbeeld. Inktzwammen groeien doorgaans op houtsnippers, soms op mest of een ander substraat. Als ze in het gras staan dan zit daar altijd een vermolmde boomstam onder verstopt. Het gewoon plooirokje (Coprinus plicatilis) is ook een van de soorten.

Kenmerken en voorkomen

De zwerminktzwam is een kleine soort met een hoeddiameter van 12 mm. De hoed is gestreept en geplooid, aanvankelijk grijs-geel/wit dat later bruin wordt. De steel is heel dun en wordt 3 tot 5 cm lang. Ze staan vanaf het vroege voorjaar in grote groepen bij elkaar veelal op rottend hout. Ze zijn op veel plaatsen algemeen voorkomend. Het is een van de weinige inktzwammen die niet vervloeit. Hun levensduur is niet langer dan 24 uur. De smaak is mild en heeft geen geur.

Gebruik

Vanwege hun korte levensduur zijn inktzwammen alleen te gebruiken als ze net uit de grond komen. Bovendien beginnen ze tijdens het vervoer al te vervloeien.

Leuke weetjes

In oude boeken komt de naam zwerminktzwam niet voor, destijds werd hij grijs streepklokje genoemd met ook een andere wetenschappelijke naam: Psathyrella disseminatus. De lamellen staan zo kort op elkaar dat de sporen niet door de wind meegenomen kunnen worden. Daarom hebben deze paddenstoelen een andere strategie voor het verbreiden van de sporen: vervloeien. De ‘inkt’ die hierbij in druppels ontstaat, heeft de zwarte kleur van de sporen, vandaar de naam inktzwam. De geschubde inktzwam (Coprinus comatus) is een algemene en eetbare soort. Zie de desbetreffende pagina op deze website voor recepten. Ook algemeen zijn de glimmerinktzwam en het hazenpootje

Eetbaarheid

Inktzwammen als de zwerminktzwam zijn in combinatie met alcohol giftig. Er worden antitumor-eigenschappen aan toegeschreven.

Recepten

“Nederrijnse paddenstoelensoep”

• verschillende soorten paddenstoelen als reuzenbovist, inktzwammen en parasolzwammen
• boter
• bouillon
• eigeel, room, zout, peper
• dragon

Bereidingswijze: hak een deel van de paddenstoelen fijn en bak ze in de boter. Daarna pureren en toevoegen aan de bouillon, iets meer bouillon dan puree. Dit mengsel een beetje laten indikken. De overige paddenstoelen in grove stukken in boter bakken en aan de puree toevoegen. De soep op smaak brengen en de gebraden paddenstoelen toevoegen. Van het vuur af eigeel en room toevoegen en bestrooien met dragon.

Bron: Martin Knoop: Modern handboek paddenstoelen

Giftig in combinatie met alcohol!

Verzamelen: mei-oktober